Trong hai ngày 13-14/3/2025, tại thủ đô Bangkok, Thái Lan, Hội thảo Xây dựng Năng lực Giám sát, Đánh giá và Học tập (Monitoring, Evaluation, and Learning – MEL) lần thứ 2 của SEAMEO đã diễn ra với sự tham gia của đại diện 25 Trung tâm và mạng lưới của SEAMEO. Ngoài ra còn có sự góp mặt của MDF Asia , là chi nhánh của MDF Training & Consultancy, một tổ chức toàn cầu chuyên cung cấp các dịch vụ đào tạo và tư vấn trong lĩnh vực phát triển. Mục tiêu chính của hội thảo là đánh giá tiến độ thực hiện dự án MEL, thảo luận về Khung tiêu chuẩn Kết quả SEAMEO (SEAMEO Results Framework – SRF) và các chỉ số đo lường, từ đó định hướng phát triển cho giai đoạn tiếp theo.
SEAMEO CELLL cử hai đại diện tham gia hội thảo là ông Phan Anh Minh (phòng Hợp tác Quốc tế) và ông Nguyễn Minh Chuyên (phòng Kế hoạch – Tài chính).
Ngày 1: Tổng quan dự án MEL & Chiến lược thu thập dữ liệu
Mở đầu hội thảo, ông John Arnold Siena – Phó Giám đốc Chương trình và Phát triển, Ban Thư ký SEAMEO, đã có bài phát biểu chào mừng, nhấn mạnh tầm quan trọng của giám sát và đánh giá trong việc đảm bảo hiệu quả hoạt động của SEAMEO. Sau đó, đại diện từ các trung tâm lần lượt giới thiệu bản thân, tạo không khí cởi mở, thân thiện giữa các đại biểu.
Nội dung chính bắt đầu với việc đi vào phần cập nhật tình hình dự án MEL. Tại đây, các diễn giả trình bày những thành tựu đã đạt được, các chỉ số đo lường được áp dụng và những thách thức còn tồn đọng trong giai đoạn thí điểm dự án. Những nội dung này giúp đại biểu có cái nhìn rõ hơn về tiến trình thực hiện MEL trong thời gian qua.
Workshop 1: Bài học từ giai đoạn thí điểm.
Bốn Trung tâm SEAMEO tiêu biểu đại diện cho các mô hình triển khai thí điểm đã chia sẻ kinh nghiệm thực tế của mình. Họ không chỉ trình bày những thuận lợi mà còn phân tích những khó khăn gặp phải, đồng thời đề xuất các phương án khắc phục cho những trung tâm tham gia trong đợt sau của dự án.
Sau phiên làm việc buổi sáng, các đại biểu có thời gian nghỉ giải lao để trao đổi, kết nối với nhau trước khi bước vào phần tiếp theo.
Phiên họp: Thu thập dữ liệu – Vượt xa những con số.
Tại đây, các chuyên gia đã trình bày về nhiều phương pháp thu thập dữ liệu như Khảo sát (Surveys), Nghiên cứu trường hợp điển hình (Case-study), Phỏng vấn sâu (In-depth Interview), Quan sát (Observation), phân tích tài liệu (Documents Review)… Trong hoạt động nhóm, các đại biểu cùng thảo luận về ưu điểm, hạn chế của từng phương pháp và chia sẻ kinh nghiệm thực tế tại trung tâm của mình. Ông Bart van Halteren – Giám đốc, cùng bà Zoe Lawson – Cố vấn cấp cao của MDF Asia đã có những phân tích sâu sắc, giúp các đại biểu hiểu rõ hơn về việc lựa chọn phương pháp phù hợp với từng bối cảnh.
Tiếp tục chương trình, ông Emiljohn C Sentillas – Chuyên gia Chính sách và Kế hoạch của SEAMEO, giới thiệu Mẫu Kế hoạch Thu thập Dữ liệu MEL (The MEL Data Collection Plan Template). Ông đưa ra các hướng dẫn để các đại biểu nắm được cách điền và áp dụng mẫu kế hoạch này để tối ưu hóa quá trình thu thập dữ liệu, đảm bảo tính chính xác và kịp thời trong hệ thống MEL.
Ngày làm việc đầu tiên khép lại với nhiều bài học giá trị. Các đại biểu không chỉ hiểu rõ hơn về hệ thống MEL mà còn thu nhận được nhiều kinh nghiệm thực tiễn từ các đồng nghiệp trong khu vực.
Ngày 2: Lập kế hoạch & Triển khai MEL
Ngày thứ hai bắt đầu với phần tổng kết những nội dung trọng tâm của ngày 1, được trình bày bởi bà Diba Sattiri, Chuyên gia Xuất bản và Truyền thông Đa phương tiện, Ban Thư ký SEAMEO. Sau đó, hội thảo nhanh chóng chuyển sang các phiên làm việc quan trọng.
Workshop 2: Lập kế hoạch thu thập dữ liệu.
Mỗi trung tâm phải tự xây dựng kế hoạch chi tiết về việc thu thập dữ liệu tại đơn vị mình, đồng thời xác định những khó khăn có thể phát sinh. Cuộc thảo luận sôi nổi giúp các đại biểu tìm ra giải pháp phù hợp nhằm tối ưu hóa quá trình thu thập dữ liệu. Các chuyên gia và đội ngũ xây dựng dự án hoàn toàn thấu hiểu những khó khăn mà các trung tâm có thể gặp phải. Họ nhấn mạnh rằng, trong giai đoạn đầu triển khai, các công cụ đo lường vẫn đang trong quá trình hoàn thiện, các thông số đánh giá có thể cần được điều chỉnh, bổ sung hoặc tinh giản để phù hợp hơn với thực tế. Chính vì vậy, sự tham gia đầy đủ và nghiêm túc của các trung tâm, cùng với những ý kiến đóng góp mang tính xây dựng, luôn được đánh giá cao và đón nhận tích cực.
Workshop 3: Xây dựng kế hoạch hành động triển khai MEL.
Đây là bước quan trọng để đảm bảo MEL không chỉ dừng lại ở lý thuyết mà còn được triển khai thực tế tại từng trung tâm. Các đại biểu thảo luận về những nguồn lực cần thiết, đánh giá tác động của MEL đến cơ cấu tổ chức và vạch ra lộ trình thực hiện cụ thể. Những ý tưởng này sau đó sẽ được trình lên Giám đốc Trung tâm để xem xét và áp dụng.
Tiếp theo, hội thảo bước vào phiên Thảo luận về Sổ tay MEL. Đây là tài liệu quan trọng, giúp hệ thống hóa các quy trình giám sát và đánh giá trong SEAMEO. Các đại biểu cùng góp ý để hoàn thiện nội dung sổ tay, đảm bảo tính thực tiễn và khả năng áp dụng rộng rãi.
Cuối cùng, các diễn giả trình bày về bước tiếp theo tiếp theo của dự án: Triển khai rộng rãi MEL tại SEAMEO. Các đại biểu cùng thống nhất về lộ trình triển khai trong năm tài chính 2024/2025, đề xuất những hỗ trợ cần thiết để MEL có thể áp dụng đồng bộ trong toàn hệ thống.
Buổi bế mạc diễn ra với sự có mặt của bà Pintip Iamnirath, Phó Giám đốc Hành chính và Truyền thông SEAMEO, chính thức khép lại hai ngày hội thảo sôi động và hiệu quả.
Kết luận
Hội thảo không chỉ là dịp để đánh giá tiến trình thực hiện MEL mà còn tạo cơ hội để các Trung tâm SEAMEO chia sẻ kinh nghiệm thực tế, học hỏi lẫn nhau và cùng tìm ra những giải pháp tối ưu. Với những kiến thức và công cụ thu nhận được, SEAMEO CELLL sẽ tiếp tục cải thiện hệ thống giám sát và đánh giá, đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của toàn bộ hệ thống SEAMEO.
